Γράφει ο Καρβουνίδης Λευτέρης

Η παράταση του δεύτερου κύματος lockdown που βιώνει η χώρα μας, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η επιδημία που ταλαιπωρεί όλο τον κόσμο, έχει γεννήσει διάφορα ερωτηματικά όσον αφορά την αξιοπιστία των μέσων ενημέρωσης σχετικά με την πορεία της χώρας και του ιικού φορτίου. Φαινόμενα πλήρης αμφισβήτησης παρατηρούνται σε πολλές περιπτώσεις στον χώρο των social media κυρίως , με τον κόσμο να δείχνει έντονα προβληματισμένο με αυτή την κατάσταση που επικρατεί εδώ και μήνες. Όλο αυτό όμως μπορεί να ενταχθεί σε ένα γενικότερο πλαίσιο που παρατηρείται με το πέρασμα των χρόνων σχετικά. Πιο συγκεκριμένα ερωτήματα προκαλούνται για το αν η ανθρωπότητα διανύει μια εποχή, στην οποία αμφισβητούνται τα πάντα. Πλέον οι άνθρωποι προκειμένου να διαπιστώσουν αν αυτό που άκουσαν στο ραδιόφωνο ή διάβασαν στο διαδίκτυο ή σε μια εφημερίδα είναι αξιόπιστο αναζητούν παράλληλες πηγές πληροφόρησης, φιλτράροντας τα ή συγκρίνοντας ακόμη και τους ίδιους με τα δεδομένα που δέχονται.


Γεγονότα που συνέβησαν σε παρελθοντικό χρόνο και δίδαξαν πολλά στους ανθρώπους της εκάστοτε εποχής , αποτέλεσαν την βάση για την ανάπτυξη του ανθρώπινου πολιτισμού. Θεωρίες, απόψεις και ιδέες που είχαν εξαπλωθεί, θεωρούταν μέχρι πρότινος δεδομένες από τον γενικό πληθυσμό και γινόταν προσπάθεια αφομοίωσης τους από γενιά σε γενιά. Πλέον όμως τα πράγματα έχουν αλλάξει και αυτό γίνεται καθημερινά αντιληπτό , κυρίως στο χώρο των social media , όπου σε διάφορα forum συζητήσεων φαίνεται καθαρά πως το κλίμα διχασμού που επικρατεί (τις περισσότερες φορές) αυξάνεται με ραγδαίους ρυθμούς, από μια απλή συζήτηση σχετικά με ένα ζήτημα της επικαιρότητας έως μια πολύ πιο εξειδικευμένη , όπως μπορεί να είναι μια πολιτική συζήτηση. Σίγουρα ο υγιής και πολιτισμένος διάλογος, ο οποίος μπορεί να εξελιχθεί και μέσω του διαδικτύου φυσικά, δεν λείπει από τέτοιες πλατφόρμες αλλά συναντάται από μερικές φορές έως και σπανίως κάνοντας τον έτσι περιζήτητο. Οι κοινωνικές εντάσεις είναι λογικές και πάντα θα υπάρχουν όμως αυξάνονται δραματικά την τελευταία δεκαετία.


Αυτό οφείλεται σε αρκετούς λόγους, οι οποίοι οδηγούν την κοινωνία σε διάσπαση πολύ πιο εύκολα με αυτό τον τρόπο. Σε πρώτο επίπεδο η αυξανόμενη ροή ειδήσεων είναι προφανές να δημιουργήσουν ή καλύτερα να προκαλέσουν και μια ροή από ψευδείς ειδήσεις που πρωταγωνιστούν ανάμεσα στις πραγματικές . Η παραπληροφόρηση που υπάρχει σε συνδυασμό με την έλλειψη ευελιξίας του ατόμου πολλές φορές, ώστε να βρει το σωστό μέσα στο ‘‘χάος’’, το οδηγεί στην υιοθέτηση λανθασμένων απόψεων, τις οποίες τείνει να υποστηρίζει με μεγάλη δυναμικότητα και πάθος απέναντι σε παραδεδεγμένα γεγονότα. Όμως δεν είναι λίγες οι φορές που οι περισσότεροι συμπολίτες μας έχουν ως μέτρο σύγκρισης τις δικές τους εμπειρίες , προκειμένου να διαπιστώσουν την εγκυρότητα μιας είδησης ή ενός συμβάντος , κάτι το οποίο μπορεί σε πολλές των περιπτώσεων να είναι αρκετά υποκειμενικό και να μην αντικατοπτρίζει το γενικό σύνολο.
Οι απόψεις των ατόμων πλέον δεν στηρίζονται σε γενικές δεδομένες αλήθειες αλλά σε βιώματα και αυτό εύλογα προκύπτει από τα παραπάνω σχετικά με την αυξημένη παραπληροφόρηση που υπάρχει. Ως εξής οι άνθρωποι αποφασίζουν να μην στηρίζονται στις ειδήσεις , στις γνώσεις που παραδεδεγμένα υπάρχουν , φοβούμενοι τον κίνδυνο της αλλοίωσης που μπορεί να έχουν υποστεί , αναζητώντας ένα δικό τους <<μονοπάτι>>, πιο ασφαλές σύμφωνα με τους ίδιους, το οποίο όμως δεν μπορεί να οδηγήσει σε ασφαλή συμπεράσματα γιατί ο καθένας έχει διαφορετικές εμπειρίες και συνεπώς κρίσεις . Η προβολή της αλήθειας στηριζόμενη σε λογικά επιχειρήματα, ώστε να γίνει αποδεκτή από όλους, αρχίζει να απορρίπτεται και να υιοθετείται μια νέα μέθοδος που τείνει να αλλάξει ριζικά όχι μόνο τις απόψεις γενικότερα αλλά και την ίδια την ιστορία των πραγμάτων, ρυθμίζοντας τα συνήθως προς όφελος ορισμένων συμφερόντων που υπάρχουν. Επομένως, παρατηρείται η τάση όπου ο κόσμος αρχίζει να κρίνει << εξ ιδίων τα αλλότρια>>, δηλαδή οι απόψεις εκφέρονται έχοντας ως μέτρο αξιολόγησης τον ίδιο τους εαυτό για διάφορα ζητήματα.