To Αυλωνάρι είναι αμφιθεατρικά χτισμένο πάνω σε έναν λόφο, στη μέση μιας εύφορης κοιλάδας, στην Κεντρική Εύβοια, ανάμεσα στο Αλιβέρι και στην Κύμη. Τα σοκάκια, τα αρχοντικά από μάρμαρο και πέτρα, η πυκνή βλάστηση και ο ενετικός πύργος που δεσπόζει ψηλά στον λόφο καθιστούν τον τόπο αυτόν έναν από τους ομορφότερους της Εύβοιας.
Ονομασία
Η ονομασία του προήλθε από τη λέξη «αυλών» που υποδηλώνει μια κοιλάδα ή μια χαράδρα. Πράγματι, η περιοχή χαρακτηρίζεται από τη μακρόστενη κοιλάδα, που διαρρέεται από τους χείμαρρους Κανάλη, Χόντρο, Νηλέα και άλλους μικρότερους.
Σύμφωνα με άλλη εκδοχή, την ονομασία μετέφεραν Ίωνες, που ήλθαν από τη Μεσσηνία και αποίκησαν την κοιλάδα Αυλωναρίου.
Κατ’ άλλους το Αυλωνάρι δημιουργήθηκε κατά το 10ο ή 11ο αιώνα από τους διασωθέντες κατοίκους των κατεστραμμένων, από τις ληστρικές πειρατικές επιδρομές των Σαρακηνών, χωριών της περιοχής Οιχαλίας, Αγίας Θέκλας, Σαρρή, Κοίλων, Αγίας Ελεούσας, Μαλλίες, Ταξιαρχών και από τους κατοίκους άλλων χωριών, των οποίων δεν γνωρίζουμε τα ονόματα ούτε και τις θέσεις.
Κατά την περίοδο αυτή, γύρω από τις θέσεις Γούβα, Πόρος, Πύργος και Παλαιόβρυση της σημερινής κωμόπολης, ιδρύθηκε ο πρώτος πυρήνας του οικισμού, που πήρε το όνομα «Αυλών».
Ο αρχαίος Αυλών εικάζεται από τους μελετητές ότι βρίσκεται στη θέση εκείνη που βρισκόταν η ιστορική πόλη Οιχαλία. Μέσα στην πορεία του στο χρόνο το Αυλωνάρι γνώρισε πολλούς κατακτητές και έζησε σημαντικές ιστορικές στιγμές. Έζησε τις εισβολές των Ενετών, των Λομβαρδών, των Γενοβέζων, τα χνάρια των οποίων παραμένουν ακόμα και σήμερα με τη μορφή των κάστρων.
Δεν απέφυγε τη σκληρή μοίρα των υπόλοιπων ελληνικών περιοχών υποκύπτοντας στην τουρκική σκλαβιά. Ωστόσο, μετά την απελευθέρωση επανάκτησε την αίγλη του ως πνευματικό κέντρο της περιοχής και μάλιστα λέγεται ότι το επισκέφτηκε δύο φορές ο Όθωνας.
Τι να κάνεις, αν βρεθείς στο Αυλωνάρι:
- Μπορείς να περπατήσεις στα σοκάκια του και να θαυμάσεις τα υπέροχα αρχοντικά, το καθένα με την δική του ιστορία.
- Μπορείς να ανηφορίσεις προς τον λόφο και να δεις τον μεσαιωνικό πύργο. Από τις μεσαιωνικές οχυρώσεις του Αυλωναρίου, το μόνο που σώζεται σήμερα είναι αυτός ο ψηλός τετράπλευρος πύργος, με επάλξεις σχήματος «Μ» στην κορυφή του. Όταν οι Βαυαροί αποχώρησαν, ο πύργος χρησιμοποιήθηκε σαν Δημαρχείο του Δήμου Δυστίων.
Στο ίδιο σημείο είναι και ο Ναός του Αγίου Νικολάου. Από εκεί, μάλιστα, έχεις το Αυλωνάρι στα πόδια σου.
- Μπορείς να επισκεφτείς τα Χάνια, 5’ οδικώς από το Αυλωνάρι, όπου βρίσκεται το εκκλησάκι του Αγίου Δημητρίου, που είναι χτισμένο σε ερείπια αρχαίου ναού της Αρτέμιδος και η κατασκευή του ανάγεται στον 11ο αιώνα.
- Μπορείς να δοκιμάσεις το παραδοσιακό τηγανόψωμο και νόστιμα κρέατα στην ταβέρνα/κτήμα του Γεωργιάδη(1970), στα Χάνια. ΚΤΗΜΑ ΓΕΩΡΓΙΆΔΗ 1970 .
- Επίσης, σε απόσταση 6 χιλιομέτρων από το Αυλωνάρι και μέσα από μια διαδρομή με αρκετές στροφές θα φτάσεις στην Ιερά Μονή Αγίου Χαραλάμπους Λευκών. Πρόκειται για ένα Βυζαντινό μοναστήρι, το οποίο έχει ανακηρυχθεί σε αρχαιολογικό μνημείο και ιδρύθηκε πριν τον 10ο αιώνα, ως μονή των Εισοδίων της Θεοτόκου. Ο Νικόλαος Κριεζώτης την μετονόμασε σε Αγ. Χαράλαμπο το 1835.
- Μπορείς να απολαύσεις τον ήλιο, τα κρυστάλλινα νερά και τις παραδεισένιες ακρογιαλιές.
Προτάσεις:
- Κορασίδα, με τη θαυμάσια ακρογιαλιά και την υπέροχη θέα στο Αιγαίο.
- Κάλαμος, στο μυχό ενός όρμου με γαλαζοπράσινα νερά και εντυπωσιακούς βραχώδεις σχηματισμούς.
- Μουρτερή, μια απέραντη αμμουδερή παραλία. Στην όμορφη ακρογιαλιά της Μουρτερής εκβάλλει ποτάμι. Κοντά της απλώνονται οι θαυμάσιες παραλίες του Αγίου Δημητρίου και του Αγίου Μερκουρίου.
- Θάψα, η «γαλάζια λίμνη» της Εύβοιας.
- Παραλία Καλάμι, παρθένα παραλία με ψιλό βότσαλο.
- Τέλος, μπορείς να επισκεφτείς την Κύμη (20’ οδικώς από το Αυλωνάρι). Η Κύμη είναι γενέτειρα μεγάλων προσωπικοτήτων, όπως ο μεγάλος ευεργέτης της ανθρωπότητας, ιατρός, Γεώργιος Ν. Παπανικολάου, ο χαράκτης Δημήτριος Γαλάνης, ο ήρωας των Βαλκανικών πολέμων Ιωάννης Βελισσαρίου κ.ά.
Εξερευνώντας την μικρή πολιτεία της Κύμης θα βρεις πολλά ενδιαφέροντα αξιοθέατα που θα σε εντυπωσιάσουν, όπως το Λαογραφικό Μουσείο, το σπίτι του ιατρού Γεώργιου Παπανικολάου, η εκκλησία της Παναγίας της Λαουτσάνισσας και οι πηγές του Χωνευτικού, που το νερό τους έχει αναγνωρισμένες θεραπευτικές ιδιότητες.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΑΡΘΡΟΥ: Theoni Tour
Επικοινωνία με την Ξεναγό: